Theo nhà nghiên cứu văn hóa Trần Lâm Biền, trống Đọi Tam sở dĩ nổi tiếng bậc nhất cả nước bởi gần như giữ được mọi ý nghĩa nguyên bản của trống sấm. Phần thân trống được làm bằng gỗ mít khô, sơn màu đỏ là màu sinh khí của trời. Phần mặt trống được chế tác tỉ mỉ bằng da trâu mang họa tiết truyền thống như mặt trời và mặt trăng ở chính giữa, xung quanh là những tia chớp, họa tiết rồng, phượng… Gõ trống lên, tiếng trống dội vang làm rung động đất trời, tạo ra sinh khí gọi mưa, đem nước đến cho cây cối, vạn vật sinh sôi.

Nhiều thế kỷ qua đi, trống Đọi Tam không chỉ là biểu tượng cho nhịp đập văn hóa truyền thống mà còn là niềm tự hào dân tộc, lưu giữ bề dày lịch sử cả một vùng đất. 

… Đến biểu tượng gọi dậy niềm tự hào dân tộc

Suốt nhiều thế kỷ, những nghệ nhân, thế hệ đi trước vẫn luôn trăn trở tìm cách xây chiếc “cầu nối” với thế hệ đương đại để gìn giữ và làm giàu tài nguyên văn hóa như trống Đọi Tam. Và nay, ngay trên chính vùng đất núi Đọi - sông Châu, đã có chiếc “cầu nối” văn hóa được tạo tác bởi những người con yêu nước, yêu văn hóa.   

Với điểm chung là tình yêu văn hóa, yêu nghệ thuật, ngay khi về Hà Nam, Sun Group và đối tác quốc tế EDSA đã bắt tay “xây” cây cầu nối với nguồn cội, kể câu chuyện văn hóa bản địa bằng ngôn ngữ những công trình biểu tượng. Bên cạnh trục đại lộ lễ hội, công viên lễ hội mà mỗi centimet đều thấm đẫm giá trị văn hóa, hình ảnh trống Đọi Tam khổng lồ được tạo dựng kỳ công, tỉ mỉ, sắc sảo, đặt trang trọng tại quảng trường rộng lớn nhất đô thị nghỉ dưỡng Sun Urban City Phủ Lý, Hà Nam.

“Không chỉ là một công trình điểm nhấn, quảng trường trống Đọi Tam tại Sun Urban City còn là “niềm tự hào” của đội ngũ KTS dự án khi được góp phần nâng tầm di sản, lan tỏa bản sắc dân tộc. Chúng tôi kỳ vọng, quảng trường Trống Đọi Tam sẽ là nơi niềm tự hào Hà Nam ngân vang cùng những lễ hội sôi động hay những sự kiện quy mô bậc nhất khu vực”, KTS trưởng dự án chia sẻ.

Nằm giữa trục đại lộ lễ hội dài 1,5km, biểu tượng trống Đọi Tam cao hơn 32m, đường kính 20m sừng sững như một “kỳ quan” mà bất cứ ai đến khu đô thị này đều phải chiêm ngưỡng. Phần thân trống mô phỏng các chi tiết trên trống Đọi Tam nguyên bản, từng họa tiết đều mang một câu chuyện riêng, từ trời đất giao hòa, sinh khí sinh sôi đến nét đẹp lao động của con người Việt Nam…

Không gian bao quanh được thiết kế mở như một quảng trường khổng lồ - “trái tim” thu hút người dân, du khách vãn cảnh hoặc tổ chức các sự kiện văn hóa, nghệ thuật lớn. 

Xung quanh trống Đọi Tam là hệ thống đài phun nước được lập trình để "nhảy múa" theo nhạc và ánh sáng. Hệ thống này là điểm nhấn nổi bật của show diễn nhạc nước đẳng cấp hàng đầu thế giới kéo dài 1,6km, thết đãi cư dân những vũ hội lung linh của nước, ánh sáng và âm thanh. Những màn biểu diễn kéo dài từ 15-20 phút từ 5280 vòi phun và 3100 đèn LED sẽ thắp sáng quảng trường trống Đọi Tam trong mọi khoảnh khắc.

Lòng trống được thiết kế tựa một đài vọng cảnh. Từ đây, du khách có thể ngắm trọn đại lộ thấm đẫm sắc màu văn hóa chạy dọc kênh Vua Lê, quảng trường Long Vũ, vườn Ngự Uyển xanh mướt hay những khu phố thương mại lung linh sắc màu và rộn ràng sức sống suốt đêm ngày của đô thị nghỉ dưỡng 1001 tiện ích. 

“Là tâm điểm của Công viên lễ hội gần 9ha, chứng kiến nhịp sống phồn hoa của đại đô thị, những biểu tượng đậm tính dân tộc như trống Đọi Tam sẽ không chỉ tạo dấu ấn trong “trái tim” cư dân, du khách mà còn mang theo khát vọng “làm giàu” thêm tình yêu của người Việt với nguồn cội, “ngân vang” những giai điệu văn hóa đầy tự hào”, đại diện Sun Group nhấn mạnh. 

Lệ Thanh

Từ tiếng trống vang vọng suốt nghìn năm lịch sử…

Ngàn đời nay, âm thanh trống hội hào hùng, hay còn gọi là trống sấm đã trở thành một phần không thể thiếu trong mọi lễ hội, lễ tế, các sự kiện trọng đại của đất nước, là giá trị tinh thần cần gìn giữ của người Việt. 

Trong quan niệm xưa, khởi chinh cổ - khởi chiêng, khởi trống cũng là lời “đánh động” rền vang tựa như tiếng sấm mà muôn dân gửi đến thiên đình, để Ngọc Hoàng cử Thiên Lôi đi “nghe ngóng” nguyện ước nhân gian, gọi mây về, cho mưa xuống, ruộng đồng đầy nước, mùa màng bội thu. 

Đó cũng là lý do, vào thế kỷ thứ IX, khi Vua Lê Đại Hành vi hành đến vùng đất Đọi Sơn làm lễ Tịch điền, người dân đã chế tác chiếc trống đặc biệt cho nghi thức trang trọng và dùng chính vị trí địa lý của ngôi làng nằm dưới chân núi Đọi, thuộc tổng Tam Chúc này để đặt tên cho trống. Từ đó, làng nghề làm trống Đọi Tam ra đời và được “giữ lửa” qua hàng thế kỷ. Trống Đọi Tam nay là biểu tượng, Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia đầy tự hào của Hà Nam. 

Theo nhà nghiên cứu văn hóa Trần Lâm Biền, trống Đọi Tam sở dĩ nổi tiếng bậc nhất cả nước bởi gần như giữ được mọi ý nghĩa nguyên bản của trống sấm. Phần thân trống được làm bằng gỗ mít khô, sơn màu đỏ là màu sinh khí của trời. Phần mặt trống được chế tác tỉ mỉ bằng da trâu mang họa tiết truyền thống như mặt trời và mặt trăng ở chính giữa, xung quanh là những tia chớp, họa tiết rồng, phượng… Gõ trống lên, tiếng trống dội vang làm rung động đất trời, tạo ra sinh khí gọi mưa, đem nước đến cho cây cối, vạn vật sinh sôi.

Nhiều thế kỷ qua đi, trống Đọi Tam không chỉ là biểu tượng cho nhịp đập văn hóa truyền thống mà còn là niềm tự hào dân tộc, lưu giữ bề dày lịch sử cả một vùng đất. 

… Đến biểu tượng gọi dậy niềm tự hào dân tộc

Suốt nhiều thế kỷ, những nghệ nhân, thế hệ đi trước vẫn luôn trăn trở tìm cách xây chiếc “cầu nối” với thế hệ đương đại để gìn giữ và làm giàu tài nguyên văn hóa như trống Đọi Tam. Và nay, ngay trên chính vùng đất núi Đọi - sông Châu, đã có chiếc “cầu nối” văn hóa được tạo tác bởi những người con yêu nước, yêu văn hóa.   

Với điểm chung là tình yêu văn hóa, yêu nghệ thuật, ngay khi về Hà Nam, Sun Group và đối tác quốc tế EDSA đã bắt tay “xây” cây cầu nối với nguồn cội, kể câu chuyện văn hóa bản địa bằng ngôn ngữ những công trình biểu tượng. Bên cạnh trục đại lộ lễ hội, công viên lễ hội mà mỗi centimet đều thấm đẫm giá trị văn hóa, hình ảnh trống Đọi Tam khổng lồ được tạo dựng kỳ công, tỉ mỉ, sắc sảo, đặt trang trọng tại quảng trường rộng lớn nhất đô thị nghỉ dưỡng Sun Urban City Phủ Lý, Hà Nam.

“Không chỉ là một công trình điểm nhấn, quảng trường trống Đọi Tam tại Sun Urban City còn là “niềm tự hào” của đội ngũ KTS dự án khi được góp phần nâng tầm di sản, lan tỏa bản sắc dân tộc. Chúng tôi kỳ vọng, quảng trường Trống Đọi Tam sẽ là nơi niềm tự hào Hà Nam ngân vang cùng những lễ hội sôi động hay những sự kiện quy mô bậc nhất khu vực”, KTS trưởng dự án chia sẻ.

Nằm giữa trục đại lộ lễ hội dài 1,5km, biểu tượng trống Đọi Tam cao hơn 32m, đường kính 20m sừng sững như một “kỳ quan” mà bất cứ ai đến khu đô thị này đều phải chiêm ngưỡng. Phần thân trống mô phỏng các chi tiết trên trống Đọi Tam nguyên bản, từng họa tiết đều mang một câu chuyện riêng, từ trời đất giao hòa, sinh khí sinh sôi đến nét đẹp lao động của con người Việt Nam…

Không gian bao quanh được thiết kế mở như một quảng trường khổng lồ - “trái tim” thu hút người dân, du khách vãn cảnh hoặc tổ chức các sự kiện văn hóa, nghệ thuật lớn. 

Xung quanh trống Đọi Tam là hệ thống đài phun nước được lập trình để "nhảy múa" theo nhạc và ánh sáng. Hệ thống này là điểm nhấn nổi bật của show diễn nhạc nước đẳng cấp hàng đầu thế giới kéo dài 1,6km, thết đãi cư dân những vũ hội lung linh của nước, ánh sáng và âm thanh. Những màn biểu diễn kéo dài từ 15-20 phút từ 5280 vòi phun và 3100 đèn LED sẽ thắp sáng quảng trường trống Đọi Tam trong mọi khoảnh khắc.

Lòng trống được thiết kế tựa một đài vọng cảnh. Từ đây, du khách có thể ngắm trọn đại lộ thấm đẫm sắc màu văn hóa chạy dọc kênh Vua Lê, quảng trường Long Vũ, vườn Ngự Uyển xanh mướt hay những khu phố thương mại lung linh sắc màu và rộn ràng sức sống suốt đêm ngày của đô thị nghỉ dưỡng 1001 tiện ích. 

“Là tâm điểm của Công viên lễ hội gần 9ha, chứng kiến nhịp sống phồn hoa của đại đô thị, những biểu tượng đậm tính dân tộc như trống Đọi Tam sẽ không chỉ tạo dấu ấn trong “trái tim” cư dân, du khách mà còn mang theo khát vọng “làm giàu” thêm tình yêu của người Việt với nguồn cội, “ngân vang” những giai điệu văn hóa đầy tự hào”, đại diện Sun Group nhấn mạnh. 

Lệ Thanh

Nguyên nhân là do các xe này bị lỗi ở bơm nhiên liệu, khiến bộ phận này hoạt động có lúc bị gián đoạn và có thể tạo nên nguy cơ va chạm hoặc tai nạn trên đường.

Vào đầu tháng 6/2022, hãng xe Đức đã phát hiện vấn đề này sau khi nhận được các báo cáo về việc một số mẫu xe Mercedes-Benz có hiện tượng không ổn định khi di chuyển trên đường và bơm nhiên liệu chính là bộ phận được các kỹ sư của Mercedes-Benz nghi ngờ nhất. 

Sau 6 tháng điều tra và thu thập thông tin, hãng đã kết luận sự bất thường nằm trong cánh quạt của bơm nhiên liệu khi bộ phận này không thực sự tương thích với hệ thống điện của xe khiến hoạt động bị chập chờn, ngoài ra nó còn có thể va chạm với vỏ bơm nhiên liệu trong quá trình hoạt động. Cánh quạt này do một công ty khác cung cấp cho Mercedes-Benz.

Cũng theo thông báo của NHTSA, chủ các xe thuộc diện bị triệu hồi nói trên sẽ được thông báo từ nay đến 13/2. Các xe này sẽ được thay thế cụm bơm nhiên liệu miễn phí tại các đại lý của Mercedes-Benz ở khu vực Bắc Mỹ.

Tại Việt Nam trong năm 2023 vừa qua cũng có rất nhiều xe Mercedes-Benz bao gồm xe lắp ráp trong nước và xe nhập khẩu "dính" vào các đợt triệu hồi liên quan đến lỗi bơm nhiên liệu. Riêng trong tháng 12/2023, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã phát đi tổng cộng 5 thông báo triệu hồi với khoảng 3.200 chiếc thuộc các dòng S-Class, V-Class, C-Class, E-Class, GLC, Maybach GLS 480 4Matic và cả AMG GT 53.

Theo Carscoops

Theo thông báo của Cơ quan quản lý đường cao tốc và an toàn giao thông quốc gia Mỹ (NHTSA), hãng xe Đức Mercedes-Benz sẽ phải triệu hồi tổng cộng 79.676 chiếc sản xuất từ 1/8/2021 đến 31/3/2023 của hơn 10 dòng xe như C-Class, E-Class, G- Class, S-Class, Door Coupe... 

Nguyên nhân là do các xe này bị lỗi ở bơm nhiên liệu, khiến bộ phận này hoạt động có lúc bị gián đoạn và có thể tạo nên nguy cơ va chạm hoặc tai nạn trên đường.

Vào đầu tháng 6/2022, hãng xe Đức đã phát hiện vấn đề này sau khi nhận được các báo cáo về việc một số mẫu xe Mercedes-Benz có hiện tượng không ổn định khi di chuyển trên đường và bơm nhiên liệu chính là bộ phận được các kỹ sư của Mercedes-Benz nghi ngờ nhất. 

Sau 6 tháng điều tra và thu thập thông tin, hãng đã kết luận sự bất thường nằm trong cánh quạt của bơm nhiên liệu khi bộ phận này không thực sự tương thích với hệ thống điện của xe khiến hoạt động bị chập chờn, ngoài ra nó còn có thể va chạm với vỏ bơm nhiên liệu trong quá trình hoạt động. Cánh quạt này do một công ty khác cung cấp cho Mercedes-Benz.

Cũng theo thông báo của NHTSA, chủ các xe thuộc diện bị triệu hồi nói trên sẽ được thông báo từ nay đến 13/2. Các xe này sẽ được thay thế cụm bơm nhiên liệu miễn phí tại các đại lý của Mercedes-Benz ở khu vực Bắc Mỹ.

Tại Việt Nam trong năm 2023 vừa qua cũng có rất nhiều xe Mercedes-Benz bao gồm xe lắp ráp trong nước và xe nhập khẩu "dính" vào các đợt triệu hồi liên quan đến lỗi bơm nhiên liệu. Riêng trong tháng 12/2023, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã phát đi tổng cộng 5 thông báo triệu hồi với khoảng 3.200 chiếc thuộc các dòng S-Class, V-Class, C-Class, E-Class, GLC, Maybach GLS 480 4Matic và cả AMG GT 53.

Theo Carscoops

Nhưng tiện lợi đến đâu thì ăn mỳ gói nhiều sẽ không đủ chất. Thực phẩm này ở một số quốc gia được coi là món ăn chơi (snacks), không thể thay thế bữa ăn dinh dưỡng.

Những hình ảnh về dân nghèo nước ta hôm nay xuất hiện nhiều thức ăn này. Lúc nhận quà từ thiện hay vạ vật trên đường hồi hương, dường như mỳ tôm đã trở thành một giải pháp cứu đói.

Thật trùng hợp khi một khảo sát vừa cho biết, người Việt Nam tiêu thụ mỳ gói lớn thứ ba toàn cầu, với hơn 7 tỷ gói mỳ ăn liền trong năm 2020. Theo Hiệp hội Mỳ ăn liền Thế giới, tăng trưởng của thị trường mỳ gói Việt Nam đạt gần 30% năm ngoái - mức tăng trưởng rất cao. Theo bình quân đầu người, Việt Nam đứng nhì thế giới khi mỗi người tiêu thụ hơn 72 gói mỳ một năm.

Nhưng có ưa chuộng đến đâu thì ăn mỳ tôm hàng tháng liên tục có lẽ cũng quá mức chịu đựng của cơ thể con người. Tệ hơn nữa, tôi thấy có người bị kẹt lại ở tâm dịch trả lời, mỳ tôm cũng không còn đủ để ăn. Đó là một trong những lý do họ phải dứt áo rời thành phố về quê.

Nhìn cảnh người mẹ trẻ mệt mỏi ngồi nhìn con ngủ bên lề đường, tôi trăn trở mãi vì xót xa và bất lực. Những người biết có chốt chặn vẫn gồng gánh rời khỏi Sài Gòn khi lệnh phong tỏa kéo dài thêm một tháng được ban bố. Phụ nữ và trẻ em nheo nhóc, hàng chục người nằm ngủ ngổn ngang trên cầu dưới đèn đêm có lẽ là tấm ảnh ghi dấu những ngày khó quên.

Khác với những lần trước, lần này cuộc hành hương dường như nỗ lực hơn bởi yêu cầu "ai ở đâu ở yên đó" đã ban bố từ hơn hai tuần trước. Tất nhiên, họ sẽ gặp sự ngăn cản và giúp đỡ, nhưng là giúp quay trở lại phòng trọ, của lực lượng chức năng.

Để người dân tháo chạy về quê nghĩa là "xuất khẩu" dịch bệnh ra cả nước. Là trung tâm kinh tế lớn nhất, TP HCM thu hút về đây lực lượng lao động đến từ mọi miền đất nước. Khi người dân bỏ đi, mọi miền quê đều có thể bị lây lan dịch. Mà như vậy, giá phải trả sẽ lớn hơn rất nhiều. Cho dù chi phí phòng chống dịch và bảo đảm an sinh của Thành phố có bị tăng cao, tôi ước tính nó vẫn nhỏ hơn rất nhiều so với việc để dịch bệnh lây lan khắp nơi. Đó là chưa nói tới rủi ro quốc gia sẽ không bao giờ có đủ nguồn lực để rải mành mành ra cả nước.

Giữ người dân ở lại thành phố cũng là giữ lại nguồn nhân lực để phục hồi kinh tế sau đại dịch. Nếu để hàng triệu người dân rời bỏ trung tâm kinh tế này, chưa biết bao giờ họ mới quay trở lại. Trong lúc đó, sự phục hồi sản xuất phải được thúc đẩy tức thì ngay khi dịch lắng xuống, nếu Việt Nam không muốn bị cắt đứt hợp đồng, không muốn bị loại ra khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu. Trong đại dịch, xuất khẩu vẫn là điểm sáng của nền kinh tế nước ta. Và xuất khẩu cũng chính là động lực quan trọng nhất để chúng ta phục hồi.

Để hàng triệu lao động ra đi còn ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế theo một góc độ khác. Tuyệt đại đa số họ sẽ về lại nông thôn. Tại quê nhà, an sinh của họ sẽ được bảo đảm nhờ vườn cây, ao cá. Nghĩa là họ trở lại với đời sống tự túc, tự cấp. Hàng triệu người sống tự túc, tự cấp thì tổng cầu sẽ giảm. Tổng cầu giảm thì tăng trưởng kinh tế khó lòng mà vực dậy được.

Những người nhập cư cần việc làm, chỗ ở, TP HCM cũng rất cần họ. Thành thị cần cả lao động có kỹ năng cho các khu công nghiệp, các xí nghiệp hiện đại, cả lao động phổ thông cho những dịch vụ giản đơn như quét rác, lau dọn nhà hàng... Thiếu họ, không chỉ sản xuất sẽ bị đình trệ mà đời sống của thành phố cũng khó có thể đầy đủ và tiện nghi.

Dù đến từ bất kỳ địa phương nào, đa số người nhập cư đều đã chọn TP HCM làm quê hương thứ hai. Họ đã "vào Nam" hay "lên Sài Gòn" không chỉ tìm việc mà còn để sinh cơ lập nghiệp, gây dựng tương lai. Em bé nằm ngủ vạ vật bên đường tôi thấy chính là công dân gốc của TP HCM, vì em được sinh ra ở thành phố này và sinh kế của cha mẹ em cũng ở đó. Theo một cách hoàn toàn tự nhiên, quá trình công nghiệp hóa và đô thị hóa đã lôi cuốn cha mẹ em và hàng vạn lao động khác tới TP HCM, và có thể nơi này sẽ dung dưỡng em khôn lớn.

Nay, vì khó khăn, gia đình em và các gia đình khác lại phải rời bỏ đất hứa. Đây quả thực là một quá trình di cư ngược.

Để giữ lực lượng lao động nhập cư ở lại vùng kinh tế lớn nhất cả nước, bên cạnh việc chăm lo về y tế, bảo đảm an sinh cho họ rất quan trọng, nhất là khi nhiều người đang cảm thấy quá sức chịu đựng. Chính vì vậy, một chương trình an sinh trên diện rộng được tuyên bố rõ ràng về thời hạn mới có thể giúp họ không còn tiến thoái lưỡng nan.

Tương tự chiến lược tiêm chủng toàn dân, tôi đề xuất một chương trình an sinh trên cả nước cho tất cả những người bị mất việc làm vì dịch bệnh và kéo dài đến cuối năm 2021. Chương trình này có thể gồm các cấu phần: một khoản tiền trợ cấp ở mức sống cơ bản được phát hàng tháng; các gói thực phẩm được cấp phát theo tuần; sự tư vấn, chăm sóc y tế cả về cách thức phòng chống dịch và sức khỏe tâm thần - điều dường như ít được quan tâm thời gian qua.

Chương trình có mốc thời gian cụ thể là hết năm 2021, không riêng cho TP HCM - dù có thể thực hiện sớm nhất ở Thành phố này. Lý do không chỉ vì tình hình dịch còn phức tạp mà còn vì nếu khống chế sớm được dịch, chúng ta cũng phải có thời gian để phục hồi kinh tế.

Và quan trọng hơn, chương trình này được ban bố công khai, minh bạch các bước triển khai và thông tin đầu mối để người dân được biết, tránh chung chung như nhiều chương trình đã có. Chỉ có thông tin chi tiết và đáng tin cậy từ chính quyền mới khiến dân chúng không còn bất an. Tâm lý cộng đồng được ổn định là một "vaccine" giải bài toán dịch bệnh.

Sẽ có người hỏi, "tiền đâu ra?". Một chương trình như vậy chắc chắn đòi hỏi nguồn lực và tiếp sức của Trung ương bên cạnh sự sẵn sàng của các địa phương. Địa phương nắm chắc nhu cầu và triển khai hoạt động trợ giúp cụ thể, có thể dùng một phần ngân sách của mình. Trung ương điều phối nguồn lực của cả quốc gia để hỗ trợ từng địa phương ở mức tương ứng. Gói 26.000 tỷ đồng hiện mới phát được hơn 7.000 tỷ đồng trên cả nước có thể tích hợp vào gói này.

Tôi tin chúng ta vẫn có thể thắt lưng buộc bụng được nếu bớt đi các dự án đầu tư công nằm trong kế hoạch nhưng thực sự chưa cần thiết, các hội họp hình thức, lãng phí. Đây là lúc một nhà nước của dân, do dân và vì dân thể hiện rõ ràng nhất phẩm chất và năng lực của mình trên thực tế.

Nguyễn Sĩ Dũng

Chục năm trước, gia đình tôi thường xuyên ăn mỳ tôm. Đây có lẽ là món ăn dễ nấu nhất và cũng dễ ăn. Tiết kiệm thì chỉ cần đổ nước sôi vào, sang hơn thì đập thêm quả trứng hoặc thêm mấy lát thịt bò, hành. Các con tôi có đứa thậm chí còn thích ăn mỳ tôm sống. Bóc gói mỳ ra, nó bẻ ăn một cách ngon lành.

Nhưng tiện lợi đến đâu thì ăn mỳ gói nhiều sẽ không đủ chất. Thực phẩm này ở một số quốc gia được coi là món ăn chơi (snacks), không thể thay thế bữa ăn dinh dưỡng.

Những hình ảnh về dân nghèo nước ta hôm nay xuất hiện nhiều thức ăn này. Lúc nhận quà từ thiện hay vạ vật trên đường hồi hương, dường như mỳ tôm đã trở thành một giải pháp cứu đói.

Thật trùng hợp khi một khảo sát vừa cho biết, người Việt Nam tiêu thụ mỳ gói lớn thứ ba toàn cầu, với hơn 7 tỷ gói mỳ ăn liền trong năm 2020. Theo Hiệp hội Mỳ ăn liền Thế giới, tăng trưởng của thị trường mỳ gói Việt Nam đạt gần 30% năm ngoái - mức tăng trưởng rất cao. Theo bình quân đầu người, Việt Nam đứng nhì thế giới khi mỗi người tiêu thụ hơn 72 gói mỳ một năm.

Nhưng có ưa chuộng đến đâu thì ăn mỳ tôm hàng tháng liên tục có lẽ cũng quá mức chịu đựng của cơ thể con người. Tệ hơn nữa, tôi thấy có người bị kẹt lại ở tâm dịch trả lời, mỳ tôm cũng không còn đủ để ăn. Đó là một trong những lý do họ phải dứt áo rời thành phố về quê.

Nhìn cảnh người mẹ trẻ mệt mỏi ngồi nhìn con ngủ bên lề đường, tôi trăn trở mãi vì xót xa và bất lực. Những người biết có chốt chặn vẫn gồng gánh rời khỏi Sài Gòn khi lệnh phong tỏa kéo dài thêm một tháng được ban bố. Phụ nữ và trẻ em nheo nhóc, hàng chục người nằm ngủ ngổn ngang trên cầu dưới đèn đêm có lẽ là tấm ảnh ghi dấu những ngày khó quên.

Khác với những lần trước, lần này cuộc hành hương dường như nỗ lực hơn bởi yêu cầu "ai ở đâu ở yên đó" đã ban bố từ hơn hai tuần trước. Tất nhiên, họ sẽ gặp sự ngăn cản và giúp đỡ, nhưng là giúp quay trở lại phòng trọ, của lực lượng chức năng.

Để người dân tháo chạy về quê nghĩa là "xuất khẩu" dịch bệnh ra cả nước. Là trung tâm kinh tế lớn nhất, TP HCM thu hút về đây lực lượng lao động đến từ mọi miền đất nước. Khi người dân bỏ đi, mọi miền quê đều có thể bị lây lan dịch. Mà như vậy, giá phải trả sẽ lớn hơn rất nhiều. Cho dù chi phí phòng chống dịch và bảo đảm an sinh của Thành phố có bị tăng cao, tôi ước tính nó vẫn nhỏ hơn rất nhiều so với việc để dịch bệnh lây lan khắp nơi. Đó là chưa nói tới rủi ro quốc gia sẽ không bao giờ có đủ nguồn lực để rải mành mành ra cả nước.

Giữ người dân ở lại thành phố cũng là giữ lại nguồn nhân lực để phục hồi kinh tế sau đại dịch. Nếu để hàng triệu người dân rời bỏ trung tâm kinh tế này, chưa biết bao giờ họ mới quay trở lại. Trong lúc đó, sự phục hồi sản xuất phải được thúc đẩy tức thì ngay khi dịch lắng xuống, nếu Việt Nam không muốn bị cắt đứt hợp đồng, không muốn bị loại ra khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu. Trong đại dịch, xuất khẩu vẫn là điểm sáng của nền kinh tế nước ta. Và xuất khẩu cũng chính là động lực quan trọng nhất để chúng ta phục hồi.

Để hàng triệu lao động ra đi còn ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế theo một góc độ khác. Tuyệt đại đa số họ sẽ về lại nông thôn. Tại quê nhà, an sinh của họ sẽ được bảo đảm nhờ vườn cây, ao cá. Nghĩa là họ trở lại với đời sống tự túc, tự cấp. Hàng triệu người sống tự túc, tự cấp thì tổng cầu sẽ giảm. Tổng cầu giảm thì tăng trưởng kinh tế khó lòng mà vực dậy được.

Những người nhập cư cần việc làm, chỗ ở, TP HCM cũng rất cần họ. Thành thị cần cả lao động có kỹ năng cho các khu công nghiệp, các xí nghiệp hiện đại, cả lao động phổ thông cho những dịch vụ giản đơn như quét rác, lau dọn nhà hàng... Thiếu họ, không chỉ sản xuất sẽ bị đình trệ mà đời sống của thành phố cũng khó có thể đầy đủ và tiện nghi.

Dù đến từ bất kỳ địa phương nào, đa số người nhập cư đều đã chọn TP HCM làm quê hương thứ hai. Họ đã "vào Nam" hay "lên Sài Gòn" không chỉ tìm việc mà còn để sinh cơ lập nghiệp, gây dựng tương lai. Em bé nằm ngủ vạ vật bên đường tôi thấy chính là công dân gốc của TP HCM, vì em được sinh ra ở thành phố này và sinh kế của cha mẹ em cũng ở đó. Theo một cách hoàn toàn tự nhiên, quá trình công nghiệp hóa và đô thị hóa đã lôi cuốn cha mẹ em và hàng vạn lao động khác tới TP HCM, và có thể nơi này sẽ dung dưỡng em khôn lớn.

Nay, vì khó khăn, gia đình em và các gia đình khác lại phải rời bỏ đất hứa. Đây quả thực là một quá trình di cư ngược.

Để giữ lực lượng lao động nhập cư ở lại vùng kinh tế lớn nhất cả nước, bên cạnh việc chăm lo về y tế, bảo đảm an sinh cho họ rất quan trọng, nhất là khi nhiều người đang cảm thấy quá sức chịu đựng. Chính vì vậy, một chương trình an sinh trên diện rộng được tuyên bố rõ ràng về thời hạn mới có thể giúp họ không còn tiến thoái lưỡng nan.

Tương tự chiến lược tiêm chủng toàn dân, tôi đề xuất một chương trình an sinh trên cả nước cho tất cả những người bị mất việc làm vì dịch bệnh và kéo dài đến cuối năm 2021. Chương trình này có thể gồm các cấu phần: một khoản tiền trợ cấp ở mức sống cơ bản được phát hàng tháng; các gói thực phẩm được cấp phát theo tuần; sự tư vấn, chăm sóc y tế cả về cách thức phòng chống dịch và sức khỏe tâm thần - điều dường như ít được quan tâm thời gian qua.

Chương trình có mốc thời gian cụ thể là hết năm 2021, không riêng cho TP HCM - dù có thể thực hiện sớm nhất ở Thành phố này. Lý do không chỉ vì tình hình dịch còn phức tạp mà còn vì nếu khống chế sớm được dịch, chúng ta cũng phải có thời gian để phục hồi kinh tế.

Và quan trọng hơn, chương trình này được ban bố công khai, minh bạch các bước triển khai và thông tin đầu mối để người dân được biết, tránh chung chung như nhiều chương trình đã có. Chỉ có thông tin chi tiết và đáng tin cậy từ chính quyền mới khiến dân chúng không còn bất an. Tâm lý cộng đồng được ổn định là một "vaccine" giải bài toán dịch bệnh.

Sẽ có người hỏi, "tiền đâu ra?". Một chương trình như vậy chắc chắn đòi hỏi nguồn lực và tiếp sức của Trung ương bên cạnh sự sẵn sàng của các địa phương. Địa phương nắm chắc nhu cầu và triển khai hoạt động trợ giúp cụ thể, có thể dùng một phần ngân sách của mình. Trung ương điều phối nguồn lực của cả quốc gia để hỗ trợ từng địa phương ở mức tương ứng. Gói 26.000 tỷ đồng hiện mới phát được hơn 7.000 tỷ đồng trên cả nước có thể tích hợp vào gói này.

Tôi tin chúng ta vẫn có thể thắt lưng buộc bụng được nếu bớt đi các dự án đầu tư công nằm trong kế hoạch nhưng thực sự chưa cần thiết, các hội họp hình thức, lãng phí. Đây là lúc một nhà nước của dân, do dân và vì dân thể hiện rõ ràng nhất phẩm chất và năng lực của mình trên thực tế.

Nguyễn Sĩ Dũng